akciğere pıhtı atması ne demek?
Akciğere Pıhtı Atması (Pulmoner Emboli)
Akciğere pıhtı atması, tıbbi adıyla pulmoner emboli (PE), genellikle bacaklardaki derin toplardamarlarda (derin ven trombozu - DVT) oluşan bir kan pıhtısının koparak dolaşım sistemi yoluyla akciğerlere ulaşması ve akciğer damarlarını tıkaması durumudur. Bu durum, akciğerlerin oksijen alışverişini engeller ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri:
- Derin Ven Trombozu (DVT): En sık nedenidir. Derin Ven Trombozu
- Uzun Süre Hareketsizlik: Uzun süreli seyahatler, ameliyat sonrası yatışlar, felç gibi durumlar.
- Ameliyat: Özellikle kalça, diz veya karın ameliyatları. Ameliyat
- Kanser: Bazı kanser türleri kan pıhtılaşma riskini artırabilir. Kanser
- Hamilelik: Hamilelikte kan pıhtılaşma eğilimi artar. Hamilelik
- Doğum Kontrol Hapları veya Hormon Tedavisi: Özellikle östrojen içeren ilaçlar.
- Genetik Faktörler: Kalıtsal kan pıhtılaşma bozuklukları. Genetik
- Obezite: Aşırı kilo, pıhtılaşma riskini artırır. Obezite
- Sigara: Sigara içmek damar sağlığını olumsuz etkiler. Sigara
- İleri Yaş: Yaş ilerledikçe risk artar.
Belirtileri:
- Ani Nefes Darlığı: En sık görülen belirtidir. Nefes%20Darlığı
- Göğüs Ağrısı: Genellikle batıcı ve nefes alıp vermekle şiddetlenen ağrı. Göğüs%20Ağrısı
- Öksürük: Bazen kanlı balgam olabilir. Öksürük
- Hızlı Kalp Atışı (Taşikardi): Kalp, oksijen ihtiyacını karşılamak için daha hızlı çalışır. Taşikardi
- Baş Dönmesi veya Bayılma: Özellikle büyük bir pıhtı durumunda. Baş%20Dönmesi
- Bacakta Ağrı, Şişlik veya Kızarıklık: DVT'nin belirtisi olabilir. Bacak%20Ağrısı
- Aşırı Terleme: Terleme
Tanı:
- Fizik Muayene: Doktor tarafından yapılır. Fizik%20Muayene
- Kan Testleri: D-dimer testi gibi pıhtılaşma belirteçlerini ölçen testler.
- Akciğer Sintigrafisi: Akciğerlerdeki kan akışını değerlendirir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT) Anjiyo: Akciğer damarlarını görüntülemek için kullanılır. Bilgisayarlı%20Tomografi
- Pulmoner Anjiyografi: En kesin tanı yöntemidir, ancak daha invazivdir.
- Ekokardiyografi: Kalbin fonksiyonlarını değerlendirir. Ekokardiyografi
Tedavi:
- Antikoagülan İlaçlar (Kan Sulandırıcılar): Pıhtının büyümesini engeller ve yeni pıhtı oluşumunu önler. Antikoagülan
- Trombolitik İlaçlar (Pıhtı Eritici İlaçlar): Hayatı tehdit eden durumlarda pıhtıyı çözmek için kullanılır.
- Embolektomi: Cerrahi olarak pıhtının çıkarılması.
- Vena Cava Filtresi: Bacaklardan akciğerlere pıhtı geçişini engellemek için kullanılır. Filtre
Önleme:
- Risk Faktörlerini Kontrol Altında Tutmak: Kilo vermek, sigarayı bırakmak, hormon tedavisi kullanırken dikkatli olmak.
- Uzun Süre Hareketsizlikten Kaçınmak: Uzun yolculuklarda sık sık mola vermek, bacak egzersizleri yapmak.
- Ameliyat Sonrası Erken Hareketlilik: Doktorun önerdiği egzersizleri yapmak.
- Risk Altındaki Hastalara Profilaktik Antikoagülan Tedavi: Özellikle ameliyat öncesi ve sonrası.
Önemli Not: Akciğere pıhtı atması ciddi bir durumdur ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Yukarıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amaçlıdır ve bir doktorun yerini tutmaz. Herhangi bir belirti hissedildiğinde derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.